1
دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی پردیس شهید هاشمی نژاد
2
دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
10.48310/riet.2025.20517.1515
چکیده
آموزش منطق با چالشهایی اساسی مواجه است. زیرا نه صرفا با نمادها بلکه با گزاره هایی در قالب مقدمات و نتیجه رو بروست. منطق کلاسیک که بر اصل دوارزشی و قطعیت صدق یا کذب گزارهها استوار است، در مواجهه با مفاهیم اعتباری و ارزشی، توان پاسخگویی کامل را ندارد. این مفاهیم، بهویژه در حوزه اخلاق و تربیت، اغلب نسبی و وابسته به شرایطاند و بهسادگی در قالب صدق یا کذب مطلق نمیگنجند. اندیشه اعتباریات در فلسفه اسلامی، بهویژه در دیدگاه علامه طباطبایی، این نسبیت و سیال بودن را بهخوبی تبیین میکند و بر ماهیت انشایی و غیرضروری این گزارهها تأکید دارد. از سوی دیگر، منطق فازی با پذیرش درجات صدق میان صفر و یک، رویکردی کارآمد برای مدلسازی و تحلیل چنین گزارههایی فراهم میآورد. این مقاله با بررسی تطبیقی ظرفیتهای منطق فازی و نظریه اعتباریات، الگویی تلفیقی برای آموزش منطق به دانشجویان الهیات ارائه میدهد. روش پیشنهادی، ضمن حفظ مبانی تحلیلی منطق کلاسیک، از انعطاف و پیوستگی منطق فازی بهره میگیرد و از این طریق، توانایی دانشجویان در تحلیل دقیقتر مفاهیم اعتباری و ارزشی را ارتقا میبخشد.
)