تحلیل و تبیین فلسفی هویت حرفه‌ای معلم بر اساس فلسفه‌ی تربیت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استاد، گروه مبانی فلسفی و اجتماعی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.48310/riet.2025.19059.1410

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و تبیین هویت حرفه‌ای معلم بر اساس فلسفه تربیت اسلامی و با تأکید بر یافته‌های مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران و نظریه عاملیت انسان (باقری، ۱۳۹۹) انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر رویکرد فلسفی-تحلیلی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که معلم بر اساس فلسفة تربیت اسلامی، فردی هویت‌مدار و تحول‌گرا در بستر موقعیت با توجه به ارزش‌های اصیل فرهنگی جامعه است. هویت حرفه‌ای معلم، به عنوان یکی از اقسام هویت جمعی ناظر به عمل معلمی، امری پویا و چند مؤلفه‌ای است. تکوین و تعالی هویت حرفه‌ای معلم، ضمن رعایت اصل عاملیت معلم، بر اساس کسب شایستگی‌های مورد نیاز برای درک وی از موقعیت خویش و دیگران و تلاش برای اصلاح و ارتقاء آن در طول زندگی حرفه‌ای بر اساس نظام معیار اسلامی شکل می‌گیرد. هم‌چنین مؤلفه‌های هویت حرفه‌ای معلم، شامل سه دستة عمومی، عام و خاص است. مؤلفه‌های عمومی شامل آن دسته از مرلفه‌هایی است که اختصاص به حرفه معلم نداشته و شایسته است عموم افراد واجد آن باشند. مؤلفه‌های عام ناظر به مهارت‌های تربیتی معلمان در امر تربیت و تدریس است. مؤلفه‌های اختصاصی نیز شامل دانش محتوایی معلمان در رشتة تخصصی خاص خویش است.

کلیدواژه‌ها