بررسی انتقادی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی از منظر تربیت اسلامی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزش معارف اسلامی ، دانشگاه فرهنگیان (ارومیه)

10.48310/riet.2025.18340.1356

چکیده

هدف این پژوهش بررسی انتقادی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی از منظر تربیت اسلامی است. بدین منظور از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. طبیعت‌گرایی بر دو نوع است: 1- طبیعت‌گرایی متافیزیکی یا فلسفی: به این معنا که چیزی فراتر از جهان طبیعی مانند خداوند و روح وجود ندارد. 2- طبیعت‌گرایی روش‌شناختی: به معنای فراهم آوردن چارچوبی است که بتوان بر اساس آن به پژوهش علمی قوانین طبیعت پرداخت. چنین ادّعا می‌شود که دانشمندان دین‌مدار نیز می‌توانند طبیعت‌گرای روش‌شناختی، ولی خداباور باشند. البته با آشکار شدن پیش‌فرض‌های متافیزیکی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی، آن نیز درنهایت به طبیعت‌گرایی فلسفی می‌رسد. در این مقاله به لحاظ تربیتی استدلال خواهد شد که از منظر تربیت توحیدی و نظر به تأثیر تربیتی عادت (به عنوان یک روش مهم تربیتی)، اینکه دانشمندی صرفاً طبیعت‌گرایی روش‌شناختی را روش کار خود قرار دهد درنهایت به دانشمندی سکولار تبدیل خواهد شد، و با استناد به آیات قرآنی معلوم خواهد شد که چنین نگرشی برخلاف دیدگاه الهی و به دور از سبک زندگی توحیدی است. نتیجه‌ مقاله اجمالاً چنین است که دیدگاه دینی دانشمند موحد باید تحقیقاتش را به نحو سوگیرانه‌ مثبت و نه منفی، تحت تأثیر قرار دهد، چراکه دانش فارغ از ارزش تقریباً امری ناممکن است. لذا وی باید در تحقیقات علمی خود از طبیعت‌گرایی به دور باشد.

کلیدواژه‌ها

پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار