بازخوانی تجارب زیسته معلمان پایه دوم دوره ابتدایی از موانع تدریس هدیه‌های آسمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14667 تهران، ایران

10.48310/riet.2025.18395.1360

چکیده

تربیت دینی نقش اساسی در شکوفایی فطرت و رشد زیست دینی انسان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی از موانع تدریس کتاب هدیه‌های آسمان پایه دوم ابتدایی بود. این تحقیق به شیوه کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی معلمان ابتدایی شهر قم بود که در سال تحصیلی 1403-1404 به تدریس مشغول بودند. از روش نمونه‌گیری هدفمند ملاکی برای انتخاب 21 معلم استفاده شد و مصاحبه‌های نیمه‌ساختار‌یافته و عمیق با آنها صورت گرفت. فرایند مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت و در مصاحبه نوزدهم به تکرار داده‌ها دست یافتیم، اما برای اطمینان بیشتر دو مصاحبه دیگر نیز انجام شد. معیارهای ورود به پژوهش شامل حداقل سه سال سابقه تدریس در پایه دوم ابتدایی و تدریس در این پایه در سال جاری بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش استرابرت و کارپنتر (2003) صورت گرفت. برای افزایش روایی پژوهش، از بازخورد همتایان و بازبینی یافته ها توسط اعضاء استفاده شد. همچنین، برای ارزیابی پایایی تحقیق، از یادداشت برداری دقیق و مفصل، بررسی دقیق داده ها هنگام پیاده کردن و توافق کدگذاران استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که موانع عمده در چهار مقوله اصلی شامل موانع مرتبط با معلمان، دانش‌آموزان، اولیای دانش‌آموزان و محتوای کتاب درسی شناسایی شدند که این مضممون‌ها به 21 زیرمضمون تقسیم شدند. پیشنهادات این پژوهش شامل فصل‌بندی کتاب هدیه های آسمان، کاربردی‌تر کردن مطالب، استفاده از روش‌های فعال تدریس، کاهش نقش معلم و افزایش مشارکت فعال دانش‌آموزان در فرایند یادگیری بود.

کلیدواژه‌ها