نقش تربیتی به هم پیوستگی ابعاد روان در بازنمایی و جهت دهی رفتار انسان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)،قم،ایران.

10.22034/riet.2024.17099.1277

چکیده

آموزش‌های راهبردی شناختی-رفتاری در قلمرو یک نظام تربیتی همواره بر ارتباط تنگاتنگ جنبۀ نظری رفتار با جنبۀ عملی آن تأکید می‌ورزد. از این رو، تجزیه و تحلیل رفتار مبتنی بر پیوند ابعاد روان را باید به مثابۀ یکی از کلیدی‌ترین مسائل در قلمرو تعلیم و تربیت برشمرد. با مطالعۀ فرایند ظهور رفتار روشن خواهد شد که در جریان هر گونه رفتاری که از انسان سر می‌زند ابعاد روان انسان از جمله سه بعد بینش، گرایش و کنش کاملا با یکدیگر گره خورده و به هم پیوسته‌اند. در این راستا، یکی از منسجم‌ترین الگوهای رفتارشناسی الگوی مبتنی بر هرم چند بعدی روان انسان است؛ ابعادی که در پیوند استوار با یکدیگر به رفتار به مثابۀ گوهر تربیت شکل و جهت می‌دهند.
در این نوشتار، افزون بر سه بعد بینش و گرایش و کنش، می‌توان به ابعاد فرعی‌تری زیرمجموعۀ ابعاد سه‌گانه، از جمله بعد فرعی نگرش زیرمجموعۀ بینش و یا بعد فرعی انگیزش زیر مجموعۀ گرایش اشاره کرد تا بر پایۀ این ابعاد اصلی و فرعی چارچوب معینی بابت بازنمایی رفتار تنظیم گردد. این مقاله در صدد است، ضمن تأکید بر به هم پیوستگی ابعاد روان، تأثیر این به هم پیوستگی را در جهت دهی به رفتار مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به هر میزان ابعاد چارچوب مزبور در هر ساحتی از ساحت‌های تربیتی منسجم‌تر، منظم‌تر و دقیق‌تر باشد، گوهر تربیت در آن ساحت نمایان‌تر و شکوفاتر خواهد بود. در این مطالعه از روش تحلیل محتوا مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 14 آذر 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار