Content Analysis of Persian Language and Writing Textbooks in Elementary School from the Perspective of Attention to the Six Educational Domains

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran

2 Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran.

Abstract

The objective of this study is to analyze the content of Persian language and writing textbooks for elementary school in terms of attention to the six educational domains. The research method is descriptive, using content analysis based on Shannon entropy. The study population included Persian and writing textbooks for elementary school during the 2024-2025 academic year. Data were analyzed and described using the analytical approach. Results show that among the six grades of Persian textbooks, the highest attention to the dimensions and components of the six educational domains outlined in the Fundamental Transformation Document of Education was observed in the fifth-grade Persian textbook (19.40%), while the second-grade textbook showed the least attention (11.85%). Regarding the dimensions of the textbooks, the faith-based, devotional, and moral domain received the most attention (29.18%), followed by the physical-biological domain (22.35%), with the economic and vocational domain receiving the least (8.50%). For the writing textbooks, the sixth-grade writing textbook received the most attention to the six educational domains (18.80%), while the second-grade writing textbook received the least (15.50%). Among these, the faith-based and devotional domain was emphasized most (28.80%), while the economic and vocational domain received the least attention (11.37%). Overall, both textbook types showed the greatest focus on the faith-based and devotional domain, and the least on the economic and vocational domain.

Keywords

References

آذر، عادل (1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‌ها در تحلیل محتوا. علوم انسانی، 3(6)،
ص25-41.
آذری، حجت (1395). بررسی مسئله ساحت‌های شش‌گانه تربیتی و پژوهش‌های مرتبط با آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
آقاحسینی، تقی؛ فخار، فریناز (1403). تحلیل محتوای کتب فارسی اول ابتدایی براساس ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین. در: تهران: نخستین همایش ملی آموزش.
ادیب‌منش، مرزبان؛ لیاقتدار، محمدجواد؛ نصر، احمدرضا (1397). تبیین ابعاد و مؤلفه‌های برنامه درسی معنوی براساس منابع و متون مرتبط با آن. تربیت اسلامی، 13(27)، ص84-61. https://doi.org/10.30471/edu.2018.1464
پاشایی، محمدرضا (1401). تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دورۀ ابتدایی براساس ساحت‌های تربیت سیاسی و اجتماعی سند تحول بنیادین آموزش ‌و پرورش. پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 22(8)، ص229-205.
دیبایی‌فر، صابر؛ عباسی، عفت؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ صفایی موحد، سعید (1395). تبیین مؤلفه‌های شایستگی حرفه‌ای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش ایران. پژوهش‌های آموزش و یادگیری،13(2)،
ص109-124.
رامشت، محمدرضا؛ میرزامحمدی، محمدحسن (1401). بررسی تطبیقی فلسفه تعلیم‌وتربیت رسمی ایران با کشورهای آمریکا، فرانسه و ترکیه. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 19(36)، ص15-1.
راهنمایی، احمد؛ خوش اخلاق، ابوالفضل (1399). تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی از منظر ارزش‌های اجتماعی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. معرفت، 29(7)، ص85-75.
رزی، جمال؛ امام‌جمعه، سید محمدرضا؛ احمدی، غلامعلی؛ صالح صادق‌پور، بهرام (1396). شناسایی ابعاد و مولفه‌های معلم اثربخش دوره ابتدایی ایران: پژوهش ترکیبی. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 14(1)، ص29-15.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ جعفری هرندی، رضا؛ نجفی، حسن (1394). تحلیل محتوای کتاب‌های دین و زندگی دوره متوسطه از لحاظ میزان توجه به مباحث سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات. اندیشه‌های نوین تربیتی، 11(41)، ص101-79.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. شورای ‌عالی وزارت آموزش‌وپرورش،1390.
فتحی واجارگاه، کوروش (1388). اصول و مفاهیم برنامه درسی. تهران: انتشارات بال.
کرلینجر، فرد. آن (1392). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمه حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند. انتشارات: آوای نور.
مهرمحمدی، محمود (1399). برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. تهران: انتشارات سمت.
نوریان، محمد (1399). راهنمای عملی تحلیل محتوای کمّی و کیفی کتاب‌های درسی دوره ابتدایی. تهران: انتشارات شورا.
همتیان، زهرا (1397). آموزش زبان فارسی؛ چالش‌ها و راهکارها. تهران: انتشارات جالیز.
وفایی، رضا؛ قمشی، سیف‌الله؛ طالعی‌فرد، احمد (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‌های شش‌گانه تربیت سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی. مسایل کاربردی تربیت اسلامی،2(3)، ص154-131.
یوسف‌زاده، محمدرضا؛ سلحشوری، احمد؛ میرزایی رافع، مهری (1392). مقدار تاکید کتاب فارسی عمومی دوره تربیت معلم بر تربیت هنری از دیدگاه دانشجویان مرکز تربیت معلم استان همدان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(14)، ص169-184.

Files

Share

How to cite

Statistics