An Analysis of the Shi'ite Jurisprudential Criteria and the Features of Dowry in Line with Deepening the Concepts in Curriculum Books about Family Institution and Marriage

Document Type : Original Article

Authors

1 M.Sc., Jurisprudence and Fundamentals of Law, Qom University, Qom, Iran

2 Assistant Professor, Farhangian University, Qom, Iran.

Abstract

The purpose of the present study is educational analysis of the Shi'ite jurisprudential criteria in terms of the essence of dowry and its features in the curriculum books of high schools. In this regard and using a descriptive-analytical method, the issue of teaching marriage in the curriculum books, teaching the concept and essence of dowry, and some theories like "dowry being an exchange in the marriage contract", "dowry being a guarantee for the sustenance of marriage", "dowry as a contract condition", "dowry being a compensation in the marriage contract", and the theory of Moktār: dowry, the divine and obligatory gift having financial value were discussed. The results showed that contrary to the disagreed ideas, dowry is a gratuitous gift that is required to be paid by the man to the woman upon the command of God and it has various features such as financial value, legitimate rational benefit, and the potential of being owned, submitted, obvious, present, and determined.

Keywords


قرآن کریم.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1408ق). لسان العرب. بیروت: دارالصادر، چاپ سوم، ج7.
اصفهانی، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام. قم: جامعه مدرسین.
آراد، علی (1341). مهر، تاریخچه، ماهیت و احکام آن. تهران: چاپ مصطفوی.
بحرانی، شیخ یوسف (1363). الحدائق الناظره فی احکام عتره الطاهره. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه، ج 24.
بستانی، بطرس بن بولس (1993م). محیط المحیط، قاموس مطول اللغه العربیه. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
پاک‌‌نژاد، رضا (1374). ازدواج، مکتب انسان‌سازی. قم: نشر اخلاق، چاپ سوم، ج 1.
تهاوی، محمدعلی بن علی (1862م). کشاف اصطلاحات الفنون. کلکته: شیانک موسیقی آف بنگال، ج2.
جر، خلیل (1363). فرهنگ لاروس (عربی به فارسی). ترجمه سید حمید طبیبیان. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر، ج1-2.
جوادی آملی، عبدالله (1388). تسنیم. قم: نشر اسراء.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت، ج21.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی) (1409ق). شرایع الاسلام. تهران: استقلال، ج2.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی) (1411ق). تبصره المتعلمین فی احکام الدین. تهران: موسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی) (1420ق). تذکره الفقها. قم: موسسه آل البیت.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر(علامه حلی) (1385). تبصره المتعلمین فی احکام الدین. ترجمه محمد شعرانی. تهران: اسلامیه، چاپ ششم،
خوانساری، احمد (1355). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. تهران: مکتبة الصدوق، چاپ دوم.
راغب اصفهانی، حسین (1362). المفردات فی غریب القرآن. تهران: نشر الکتاب.
رشید رضا، محمد (1389). حقوق النساء فی الاسلام. بیروت: دارالاضواء.
روشن، محمد؛ محمدی رمقانی، حسن (1390). بررسی ماهیت حقوقی نحله. مطالعات حقوقی علوم اجتماعی و انسانی، دوره 3، شماره 1.
زمخشری، جارالله ابوالقاسم محمود بن عمر (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل. مصر: دارالکتاب العربی، چاپ سوم، ج1.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1398). مدیریت خانواده و سبک زندگی (ویژه پسران) پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، چاپ دوم.
سالارزایی، امیرحمزه (1387). آیا متعه مهر است. نشریه دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره23.
سبحانی، جعفر (1368). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء. قم: موسسه الامام الصادق(ع)، ج2.
شیخ‌الاسلامی، سید اسعد (1370). احوال شخصیه. تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، ج1.
طالبی احمدآبادی، محمد (1381). ماهیت و فلسفه مهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته الهیات. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1381). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، ج4.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1387). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. بی‌جا: المکتبه المرتضویه، چاپ چهارم.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1981م). تفسیر تبیان. بیروت: دارالعلم الملایین، چاپ سوم.
عاملی، زین‌الدین بن علی (1416ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه، ج 8.
عاملی، زین‌الدین بن علی (شهید ثانی) (1381). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ج 8.
عبداللهی، جواد (14/2/1390). جزوه حقوق مدنی. وبلاگ حقوق خوانان، قابل دسترس در:
www.lawbush.blogfa.com
فهیمی، عزیزالله؛ بصارتی، داود (1392). ماهیت مهریه در فقه امامیه و حقوق. مطالعات فقه امامیه، شماره 5، ص69-72.
قریشی، علی اکبر(1361). قاموس قرآن. قم: دار الکتاب الاسلامیه، ج7.
کرکی، علی بن حسین (1411ق). جامع المقاصد فی شرح القوائد. قم: موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ج13.
محقق داماد، سید مصطفی؛ خانلری بهنمیری، حسین (1386). بررسی فقهی حقوقی ایجاد حق زن بر مهر. دیدگاه‌‌های حقوقی، شماره 42-43.
محل شافعی، حسین بن محمد (1995م). الامصاح عن عقد النکاح علی المذاهب الاربعه. حلب: دار العلم.
مطهری، مرتضی (1357). نظام حقوق زن در اسلام. قم: انتشارات صدرا، چاپ هشتم.
معلوف، لویس (2010م). المنجد فی اللغه و الاعلام. بیروت: المطبعه الکاثولیکیه، ج1.
مغنیه، محمدجواد (1420ق). التفسیر الکاشف. بیروت: دارالعلم الملایین، چاپ سوم، ج5.
نجفی، محمدحسن (1359). تحریر المجله. نجف: المکتبه المرتضویه.
نجفی، محمدحسن (1981م). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ج31.
وحدتی شبیری، سید حسن (1387). وضعیت حقوقی مهر‌‌های سنگین در نکاح دائم. مطالعات اسلامی، شماره 81، ص189-204.
یوسف‌زاده، حسن (1384). پایش جامع شناختی مهریه. مطالعه راهبردی زنان، شماره 27.