تبیین آموزشی ارتباط معاد، تناسخ و رجعت در راستای پاسخ به شبهات دانش‌آموزان پایه دهم مقطع متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه فلسفه، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، مدرس دانشگاه فرهنگیان، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت ارتباط تعاملی رجعت، تناسخ و معاد می‌باشد. روش پژوهش توصیفی –تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که رجعت، تناسخ و معاد از جمله واژگان متداول در زبان مفسّران، متکلّمان و فلاسفه اسلامی می‌باشد. مسائل کلامی همیشه از سوال­برانگیزترین و جنجالی‌ترین مسائل مورد بحث در میان اندیشمندانِ سایر نحله­های فکری بوده و اختلاف‌نظرهای اساسی نیز از قِبل این بحث­ها به­وجود آمده است. رجعت از نظر عالمان تفسیر قرآن مورد قبول است، چون یک حقیقت قرآنی بوده و نیز رجعت برخی انسان‌ها با شرایط ویژه در زمان ظهور مهدی(عج) مورد تأیید عالمان شیعی می‌باشد. در رجعت سخن از تعلّق مجدّد روح به بدن خود بعد از قطع ‌علاقه به میان می‌آید، در حالی که تناسخ یعنی انتقال نفس ناطقه از بدنی به بدنی دیگر به منظور تحمّل کیفر یا برخورداری از پاداش در برابر اعمال گذشته و رسیدن به کمال در همین دنیا، و این بنا به دلایلی پذیرفتنی نیست.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم.
دعای عهد.
ابن منظور (۱۴۰۵ق). لسان العرب. بیروت: نشر ادب الحوزه، ج8.
اکبری، رضا (1368). ملاصدرا به روایت ما. تهران: نشر بین‌الملل.
امینی، عبدالحسین (1397). الغدیر. بیروت: دارالکتاب العربی، ج3.
بغدادی، ابی عبدالله (1388). تصحیح الاعتقاد. تهران: انتشارات روشنای مهر.
بی ناس، جان (1383). تاریخ ادیان. ترجمه علی اصغر حکمت. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
جوهری، احمد بن محمد (1429ق). مقضب الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر. تهران: موسسه البعثه.
حر عاملی، محمد بن حسن (1363). الإیقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة. مصحح هاشم رسولی. تهران: انتشارات نوید، ج2-3.
سبحانی، جعفر (1377). اصالت روح از نظر قرآن. قم: مؤسّسۀ امام صادق(ع)، چاپ دوم.
سبحانی، جعفر (1419ق). العقیدة الاسلامیة علی ضوء مدرسة اهل‏البیت علیهم ‏السلام. قم: مؤسسة الامام الصادق(ع).
شرتونی، سعید (1403ق). اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد. قم: منشورات مکتبه آیه المرعشی النجفی، ج2.
شهمیری، حسن (1387). رجعت و بازگشت بزرگ در هنگام ظهور. قم: دفتر نشر معارف.
شیرازی، قطب‌الدین (1360). شرح حکمه الاشراق. قم: انتشارات بیدار.
طاهری ورسی، احمدعلی (1384). رجعت یا حیات دوباره از دیدگاه عقل، قرآن و روایات. قم: نشر جمکران.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، ج1.
علم‌الهدی، سید مرتضی (1405ق). رسائل. بیروت: موسسه النور للمطبوعات، ج3.
مجلسی، محمّدباقر (1404ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسة الوفاء، ج53.
مصباح، محمدتقی (1378). آموزش فلسفه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهاردهم.
مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: نشر فرهنگ، ج1.
مظفر، محمدرضا (1387).منطق. قم: انتشارات دارالعلم، چاپ دوم.
ملاصدرا، صدرالدین محمّد (1363). اسرار الآیات. ترجمه و تعلیق محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1368). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة. قم: انتشارات مصطفوی، ج 9، 2.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1382). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیه. قم: انتشارات بوستان کتاب.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1390الف). مبدأ و معاد. ترجمه و شرح جعفر شانظری. قم: انتشارات دانشگاه قم.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1390ب). تفسیر قرآن کریم. تصحیح محمد خواجوی. قم: انتشارات بیدار، چاپ سوم،
ج5.
ملاصدرا، صدرالدین محمد (1981م).الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ج9.
موسوی زنجانی، ابراهیم (بی‌تا). عقاید الاثنی عشریه. بیروت: موسسه الاعلمی.
نقیب‌زاده، میرعبدالحسین (1391).نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش. تهران: نشر طهوری.
نیک‌طبع، صدیقه (1385). رجعت و امکان و ضرورت آن از دیدگاه عقل و نقل. معرفت، شماره 101.